Υπάρχει μια λεπτή γραμμή ανάμεσα στην κανονικότητα και το παράλογο του κόσμου, πολύ λεπτή και άκρως επικίνδυνη, να την δεις, να την κατανοήσεις και τελικά να την περάσεις χωρίς να σε καταπιεί στο χάος της. Μερικοί αγαπημένοι μου ήρωες, δεν καταφέρνουν απλά να μην την αγνοούν, απλά να μην τους τραβά η δίνη της, αλλά κυρίως καταφέρνουν να μιλούν γι αυτήν,με έναν τρόπο τόσο πικρό και μαζί τόσο ακριβή, που δεν μπορείς παρά να παραδεχθείς, πως το "από μία άποψη το καλό είναι άβολο..."
Αν μπορούσα να πετάξω στην μοναδική ιστορία που με εκπλήσσει και να μείνω για πάντα φυλακισμένη σε αυτή, θα διάλεγα την ιστορία όχι της Αλίκης στην Χώρα των Θαυμάτων, αλλά την ιστορία της Δίκης. Άλλωστε για κάποιον που κατανοεί την βαθύτερη ουσία αυτών των αφηγήσεων, πρόκειται για το ίδιο παράλογο σύμπαν. Από την πλευρά της παιδικότητας και από την πλευρά της ενηλικίωσης. Νομίζω πολύ σπάνια στην ιστορία της λογοτεχνίας, ένας όρος συνδεδεμένος με ένα ανθρώπινο όνομα, κατάληξε να σημαίνει κάτι τόσο ουσιαστικό για μια κατάσταση πραγμάτων. Όπως θα λέγαμε αριστοτελική φυσική, πλατωνική ιδέα ή μπεκετιανό παράλογο, λέμε καφκικό σύμπαν. Και το όνομα, χάνει την ονομαστική του ιδιότητα και αποκτά μια προσομοίωση με την ασφυκτική λειτουργία του κράτους και των θεσμών, με το τέρας της γραφειοκρατίας και την μόνιμη απειλή που κινείται πάνω σου, κρέμεται σαν θηλιά και σε περιμένει, χωρίς να ξέρεις τους λόγους, τις αιτίες και τον σκοπό των πράξεών σου. Ποτέ ξανά, ένα έργο συγγραφής, δεν μπόρεσε να μου μεταφέρει αυτήν την αναίτια αγωνία, τον τρόμο και το άγνωστο των προθέσεων ενός άγνωστου εχθρού, όσο η Δίκη του Φραντς Κάφκα. Ίσως να έφτασε κοντά, το 1984, του Τζ.Όργουελ, αλλά εκεί, ο εχθρός, αν και ντυμένος το ρούχο του μεγάλου αδελφού, ήταν προσωποποιημένος. Η μεταφυσική τελικά αγωνία του έργου του Κάφκα, κορυφώνεται στην Μεταμόρφωση και τον Πύργο αλλά λίγα έργα είναι τόσο πάντα στο διηνεκές επίκαιρα όσο η Δική.
Είχα πει, πως για τον Κάφκα έχω μια εικόνα που τον θέλει να περνά στην Πράγα, μαζί με τον Μπέκετ στην ομίχλη. Αλλά ο Κάφκα δεν είχε πολλούς φίλους. Στην ουσία, απεχθάνονταν την ανθρώπινη συντροφιά, αλλά αυτό ήταν και το τίμημα μιας μεγαλοφυΐας. Δεν μπορείς να διανοείσαι τόσο την ύπαρξη και να μην είσαι μόνος. Δεν γίνεται, δεν είναι πρακτικό...
Πέθανε σαν σήμερα το 1924. Ήταν μόνο 41 ετών.
Αν μπορούσα να πετάξω στην μοναδική ιστορία που με εκπλήσσει και να μείνω για πάντα φυλακισμένη σε αυτή, θα διάλεγα την ιστορία όχι της Αλίκης στην Χώρα των Θαυμάτων, αλλά την ιστορία της Δίκης. Άλλωστε για κάποιον που κατανοεί την βαθύτερη ουσία αυτών των αφηγήσεων, πρόκειται για το ίδιο παράλογο σύμπαν. Από την πλευρά της παιδικότητας και από την πλευρά της ενηλικίωσης. Νομίζω πολύ σπάνια στην ιστορία της λογοτεχνίας, ένας όρος συνδεδεμένος με ένα ανθρώπινο όνομα, κατάληξε να σημαίνει κάτι τόσο ουσιαστικό για μια κατάσταση πραγμάτων. Όπως θα λέγαμε αριστοτελική φυσική, πλατωνική ιδέα ή μπεκετιανό παράλογο, λέμε καφκικό σύμπαν. Και το όνομα, χάνει την ονομαστική του ιδιότητα και αποκτά μια προσομοίωση με την ασφυκτική λειτουργία του κράτους και των θεσμών, με το τέρας της γραφειοκρατίας και την μόνιμη απειλή που κινείται πάνω σου, κρέμεται σαν θηλιά και σε περιμένει, χωρίς να ξέρεις τους λόγους, τις αιτίες και τον σκοπό των πράξεών σου. Ποτέ ξανά, ένα έργο συγγραφής, δεν μπόρεσε να μου μεταφέρει αυτήν την αναίτια αγωνία, τον τρόμο και το άγνωστο των προθέσεων ενός άγνωστου εχθρού, όσο η Δίκη του Φραντς Κάφκα. Ίσως να έφτασε κοντά, το 1984, του Τζ.Όργουελ, αλλά εκεί, ο εχθρός, αν και ντυμένος το ρούχο του μεγάλου αδελφού, ήταν προσωποποιημένος. Η μεταφυσική τελικά αγωνία του έργου του Κάφκα, κορυφώνεται στην Μεταμόρφωση και τον Πύργο αλλά λίγα έργα είναι τόσο πάντα στο διηνεκές επίκαιρα όσο η Δική.
Είχα πει, πως για τον Κάφκα έχω μια εικόνα που τον θέλει να περνά στην Πράγα, μαζί με τον Μπέκετ στην ομίχλη. Αλλά ο Κάφκα δεν είχε πολλούς φίλους. Στην ουσία, απεχθάνονταν την ανθρώπινη συντροφιά, αλλά αυτό ήταν και το τίμημα μιας μεγαλοφυΐας. Δεν μπορείς να διανοείσαι τόσο την ύπαρξη και να μην είσαι μόνος. Δεν γίνεται, δεν είναι πρακτικό...
Πέθανε σαν σήμερα το 1924. Ήταν μόνο 41 ετών.
0 σχόλια: